Życie nastolatka jest pełne stresu i zmian. Od momentu, gdy wstaje rano do chwili, gdy kładzie się spać, grafik młodego człowieka jest wypełniony szkołą, zajęciami pozalekcyjnymi, spotkaniami towarzyskimi i innymi aktywnościami. Oznacza to, że ciało i umysł także są w ciągłym ruchu. Układ odpornościowy organizmu funkcjonuje na najwyższych obrotach, co może prowadzić do zwiększonej produkcji hormonów powodujących powstawanie trądziku młodzieńczego. Dlatego warto wiedzieć, jak skutecznie radzić sobie z tą przypadłością i jak skutecznie łagodzić jej objawy.
Co to jest trądzik młodzieńczy? Objawy
Trądzik młodzieńczy to przewlekła choroba skóry występująca u nastolatków, którzy zbliżają się do końca okresu dojrzewania(okres pokwitania). Często określany nazwą „trądzik pospolity”. Objawia się w postaci małych, czerwonych grudek na twarzy, klatce piersiowej, ramionach i plecach. Z powodu zmian hormonalnych dochodzi do wzmożonej pracy gruczołów łojowych oraz nadprodukcji sebum, co powoduje zablokowanie przewodów odprowadzających wydzielinę. Następstwem zatkanych porów jest powstawanie owych zgrubień, którym często mogą towarzyszyć zaskórniki, a także stany zapalne.
Jak często występuje trądzik młodzieńczy?
Jest to zjawisko bardzo częste i szacuje się, że występuje u około 85% dziewczyn oraz 80% chłopaków w okresie pokwitania. U poszczególnych osób może różnić się nasilenie objawów oraz przewlekłość występowania.
Trądzik młodzieńczy u chłopców
Trądzik młodzieńczy u chłopców może objawiać się bardziej intensywnymi zmianami skórnymi niż u dziewcząt. Pory skóry dorastających chłopców są szczególnie wrażliwe na działanie testosteronu, który przyspiesza produkcję sebum (tłustej substancji zatykającej pory). Często występuje również trądzik na plecach.
Trądzik młodzieńczy u dziewczyn
Zmiany hormonalne związane z okresem dojrzewania mogą powodować spustoszenie w skórze dziewcząt, ze względu na gwałtowny wzrost hormonów androgennych. Dziewczęta zaczynają dojrzewać wcześniej niż chłopcy, a w okresie dojrzewania ich organizm wytwarza większe ilości estrogenu i testosteronu, które mogą powodować powstawanie wyprysków. Zwiększona produkcja hormonów oznacza zwiększoną produkcję oleju i większą rotację komórek skóry, co może powodować zatykanie porów.
Trądzik młodzieńczy na czole
Trądzik na czole występuje często u nastolatków, ponieważ na czole znajdują się gruczoły tłuszczowe, które mogą powodować wypryski. Mogą one prowadzić do powstawania blizn potrądzikowych i trwałych uszkodzeń skóry. Młode osoby powinny starać się unikać zbyt dużej ilości stresu oraz pokarmy bogate w nabiał i tłuszcze. Powinny także unikać kosmetyków, które mogą podrażniać skórę, takich jak płyny do mycia twarzy zawierające alkohol!
Trądzik młodzieńczy – przyczyny
Czynników, które mają wyraźny wpływ na powstawanie trądziku jest wiele. Główne z nich to:
- Aktywność hormonów
- Nadmiar sebum wydzielanego przez skórę
- Stres
- Niewłaściwa dieta
- Obecność bakterii
- Właściwości gruczołów łojowych i mieszków włosowych
- Uwarunkowania genetyczne
- Niewłaściwa higiena
- Wielkość porów
Trądzik młodzieńczy – czynniki zaostrzające
Istnieją czynniki, które mogą zwiększać objawy oraz stany zapalne. Niektórych z nich możemy unikać, dlatego warto wiedzieć na co zwrócić uwagę. Do głównych czynników zaogniających możemy zaliczyć:
- Niewłaściwa dieta
- Nadmierna ekspozycja na słońce
- Niektóre leki
- Nadmierny stres
- Zaburzenia hormonalne (u dziewcząt w okresie przedmiesiączkowym)
- Spożywanie produktów mlecznych
- Stosowanie używek takich jak alkohol czy papierosy
Leczenie trądziku młodzieńczego
Leczenie trądziku może odbywać się za pomocą wielu metod. Jeżeli zmiany na skórze nie są poważne, to możemy zastosować pewne środki zapobiegawcze, które pomogą nam walczyć z tą przypadłością. Natomiast, gdy na skórze nastolatka pojawia się duża ilość zmian trądzikowych, na środkowej części twarzy, klatce piersiowej i plecach występuje intensywne wydzielanie łoju oraz nadmierne rogowacenie w okolicy gruczołów łojowych to w takim przypadku wymaga wizyty u dermatologa. Namnażanie się bakterii w obrębie tych gruczołów może znacznie zwiększyć stopień nasilenia trądziku, dlatego lekarz powinien podjąć decyzję o tym, jaką formę leczenia najlepiej podjąć.
Leki na trądzik młodzieńczy
Wykazano, że najskuteczniejszymi lekami na trądzik młodzieńczy są preparaty miejscowe o właściwościach antyandrogennych – takie jak te zawierające nadtlenek benzoilu – oraz doustne antybiotyki. Nadtlenek benzoilu to składnik, który można znaleźć w wielu lekach na trądzik dostępnych bez recepty. Jego działanie polega na zmniejszaniu wielkości porów na skórze, a tym samym ograniczaniu ilości bakterii, które mogą się do nich dostać i wywołać trądzik. Wadą tego składnika jest to, że może wysuszać skórę, zwłaszcza jeśli już używasz produktów do skóry wrażliwej.
Antybiotyki stosowane miejscowo działają podobnie do nadtlenku benzoilu, zapobiegając wnikaniu bakterii do porów i powodowaniu wyprysków trądzikowych. Należy je stosować ostrożnie, ponieważ mogą zwiększać ryzyko rozwoju opornych szczepów bakterii w wyniku ciągłego stosowania. Ponadto, jeśli pacjent przyjmuje antybiotyki doustne w związku z innymi dolegliwościami, powinien zawsze poinformować lekarza o wszelkich innych przyjmowanych lekach, aby mógł on przeprowadzić właściwą ocenę ryzyka wystąpienia interakcji między nimi.
Domowe sposoby na trądzik młodzieńczy
Poniżej znajduje się kilka domowych sposobów oraz porad na to, aby zredukować objawy tego nieprzyjemnego schorzenia:
- Dbaj o czystość twarzy, regularnie myjąc ją ciepłą wodą i delikatnym środkiem oczyszczającym.
- Często pierz poszewki na poduszki – bakterie trądzikowe uwielbiają rozmnażać się w takich miejscach
- Nie dotykaj twarzy, aby nie przenosić zanieczyszczeń z rąk do porów
- Spróbuj użyć toniku po umyciu twarzy wodą, aby usunąć wszelkie bakterie, które nie zostały zabite przez samą wodę
- Co kilka dni stosuj preparat złuszczający – pomoże to pozbyć się martwych komórek skóry i nadmiaru oleju, które blokują pory i powodują trądzik
- Jedz mniej cukru – może on powodować nadmierną produkcję oleju
- Pij dużo wody – pomoże to wypłukać zanieczyszczenia z wnętrza skóry
- Przemywaj twarz tonikiem na bazie ogórka – Ogórek wspiera regenerację skóry. Do przygotowania tego toniku potrzebować będziesz jedynie ogórka, łyżki miodu oraz niewielką ilość wody. Wystarczy, że zetrzesz ogórka na tarce, a następnie wymieszasz z resztą składników. Po odczekaniu 2-3 godzin roztwór jest gotowy do użycia.
Kosmetyki na trądzik młodzieńczy
Nieodpowiednio dobrane preparaty mogą przynieść odwrotny skutek. Osoba zmagająca się z trądzikiem powinna zaopatrzyć się w emulsję lub piankę do mycia, krem nawilżający oraz preparat pielęgnacyjny zawierający składniki, które nie tylko pielęgnują, ale i leczą, poprawiają wygląd skóry oraz przyspieszają jej regenerację. Najlepsze produkty na trądzik młodzieńczy zawierają pantenol (witaminę B) i witaminę E – obie substancje działają łagodząco i odbudowują komórki naskórka. Nawilżanie jest również ważne, aby odbudować naturalną warstwę lipidową, dlatego warto stosować kosmetyki, które zawierają oleje roślinne (masło shea, olej z awokado) i glicerynę. Ważnym składnikiem jest również cynk, który działa przeciwzapalnie, reguluje wydzielanie sebum, przyspiesza gojenie się zmian skórnych i ma wysoki współczynnik ochrony przeciwsłonecznej.
W walce z trądzikiem mogą również pomóc suplementy diety, które odpowiedzialne są za odpowiednie nawilżenie skóry oraz redukowanie wszelkich niedoskonałości i przebarwień. Mogą to być suplementy takie jak:
Zabiegi na trądzik młodzieńczy
Peelingi
- Peeling kawitacyjny – usuwanie martwego naskórka za pomocą wody oraz fal ultradźwiękowych.
- Peeling chemiczny – Na skórę nanosi się odpowiednią substancje, która złuszcza zewnętrzne warstwy naskórka i pobudza przebudowę kolagenu oraz elastyny. Najczęściej do tego celu wykorzystuje się kwas glikolowy oraz kwas trójchlorooctowy.
- Peeling mechaniczny – może to być zabieg o nazwie dermabrazja lub mikrodermabrazja. Dermabrazja oczyszcza skórę, zmniejsza pory, redukuje blizny i przebarwienia oraz usuwa naskórek aż do poziomu warstwy brodawkowatej. Mikrodermabrazja polega na złuszczaniu zewnętrznej warstwy naskórka i przyśpieszaniu procesów jego odnowy po przez zwiększanie przepływu krwi w skórze właściwej oraz produkcję włókien kolagenowych i elastynowych.
Terapie laserem – Za pomocą lasera usuwa się wierzchnią warstwę naskórka oraz obkurcza włókna kolagenowe w skórze właściwej. Dzięki temu następuje znaczne spłycenie blizn.
Mezoterapia igłowa – za pomocą serii mikornakłuć, do skóry wprowadza się kwas hialuronowy oraz witaminy, których zadaniem jest regeneracja oraz pobudzenie skóry do produkcji kolagenu. Zabieg ten korzystnie również wpływa na zwiększenie elastyczności i jędrności skóry.
Radiofrekwencja mikroigłowa – Pobudzanie skóry do regeneracji za pomocą mikronakłuć oraz fal elektromagnetycznych o częstotliwości radiowej, które powodują ogrzanie skóry.
Dieta przy trądziku młodzieńczym
Młodzieńcze lata (mniej więcej od 10 do 18 roku życia) to krytyczny okres dla prawidłowego odżywiania, w tym dla stosowania zrównoważonej diety bogatej w owoce i warzywa. Spożywanie różnorodnych, zdrowych pokarmów nie tylko jest ważne dla ogólnego stanu zdrowia, ale także pomaga organizmowi wytwarzać wystarczające ilości hormonów oraz optymalną ilość sebum (tłustej substancji wydzielanej przez gruczoły łojowe, która pomaga utrzymać odpowiedni poziom nawilżenia włosów i skóry). W tym okresie organizm ma zwiększone zapotrzebowanie na niezbędne kwasy tłuszczowe (zwłaszcza omega 3), które można znaleźć w rybach i orzechach, a także na cynk, którego jest pod dostatkiem w takich produktach, jak czerwone mięso, jaja i skorupiaki. Oprócz wyżej wymienionych składników odżywczych, ważna jest witamina C – występująca w takich owocach, jak pomarańcze – pomaga zmniejszyć wydzielanie sebum. Nie można również zapomnieć o pokarmach bogatych w białko(mięso, ryby i owoce morza) oraz o świeżych owocach i warzywach.
